Rác Thải Nhựa Là Gì? Nguyên Nhân Và Biện Pháp Giảm Lượng Rác Ra Môi Trường

Rác thải nhựa là một trong những vấn đề cấp thiết khi nhà máy sản xuất sản phẩm nhựa sử dụng một lần trong ngày càng gia tăng và không được xử lý kịp thời. Hậu quả là sức khỏe con người bị ảnh hưởng, động vật mất đi khả năng phát triển và sinh trưởng. Giải pháp nào có thể giải quyết được vấn đề này? Chúng ta cần tìm hiểu nguyên nhân gây ra rác thải nhựa và có phương án hành động cụ thể. Cùng chúng tôi khám phá bài viết dưới đây để có câu trả lời nhé.

Rác thải nhựa là gì?

Ô nhiễm rác thải nhựa là sự tích tụ vật thể bằng nhựa gây ảnh hưởng đến môi trường sống của sinh vật và con người. Hầu hết, những gì chúng ta tiêu thụ hằng ngày làm bằng nhựa (chẳng hạn như hộp đựng thực phẩm, chai nhựa) vì nó rẻ nhưng độ bền cao. 

Tuy vậy, thời gian phân hủy có thể lên đến hàng trăm năm do cấu trúc hóa học của nó, điều này là thách thức lớn đối với môi trường và hệ sinh thái. 

Nhu cầu sử dụng đồ nhựa thay cho vật dụng bằng thủy tinh

Từ cuối thế kỷ 20, chúng ta đã phụ thuộc vào nhựa bởi đặc tính bền, giá rẻ và sự tiện lợi mà nó mang lại. Tuy nhiên, phần lớn vật liệu bằng nhựa mất hàng thế kỷ để phân hủy nên tất cả các loại nhựa được gửi đến bãi chôn lấp vẫn còn tồn tại. Dù vậy chúng ta vẫn không ngừng sản xuất và sử dụng các vật dụng bằng nhựa. 

Theo thống kê từ bộ tài nguyên và môi trường, mỗi năm lượng rác thải nhựa ở Việt Nam lên đến 1,8 triệu tấn, gây ô nhiễm môi trường biển và thiệt hại đối với hệ sinh thái. 

Các loại ly sử dụng một lần thường bị vứt bừa bãi hoặc đổ xuống sông ở các nước phát triển, trước khi đổ ra đại dương, nơi đe dọa sinh vật biển. Chúng ta không thể xử lý trực tiếp được lượng nhựa thải ra môi trường. Vì thế, chúng ta cần có các biện pháp tuyên truyền hành động để giảm thiểu lượng nhựa sử dụng.

Nguyên nhân gây ô nhiễm rác thải nhựa hiện nay

Công việc sản xuất và kinh doanh các sản phẩm nhựa được tăng tốc sau thế chiến thứ 2. Chất dẻo đã tạo ra cuộc cách mạng công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Tuy vậy, những tiện ích nhựa mang lại cũng có thể dẫn đến nền văn hóa lộ vật liệu tối đa: ngày nay 40% lượng nhựa dùng một lần – bao bì, túi nhựa, ly nhựa được sản xuất hằng năm. 

Các loại rác thải nhựa không được xử lý triệt để mà thường bị đưa ra các dòng sông lân cần và rồi tuồn ra đại dương. Ở trên biển, dưới tác động của gió, sóng, ánh mặt trời sẽ phân hủy chất nhựa thành hạt vi nhựa  có kích thước ⅕ inch. Những sinh vật biển như, chim, cá khi ăn phải có thể bị tắc nghẽn đường tiêu hóa, gây từ vong.

Tác hại của rác thải nhựa đối với hệ sinh thái như thế nào?

Nhựa là một vật liệu quan trọng đối với nền kinh tế của chúng ta mang đến nhiều lợi ích trong cuộc sống, nhưng chúng phải mất hàng ngàn năm để có thể phân rã. Nó chiếm không gian của các bãi chôn lấp và tác động trực tiếp đến hệ sinh thái nhân loại, cụ thể:

Tác hại của rác thải thải nhựa đối với môi trường

Khi thực hiện chôn lấp rác thải, đất sẽ không giữ được nước và dinh dưỡng. Điều này ngăn cản khí oxy đi qua đất, gây tác động xấu đối với sự phát triển của cây xanh và sạt lở đất. Rác thải nhựa – ô nhiễm trắng tại các địa điểm du lịch gây ảnh hưởng đến không gian nghỉ ngơi của con người.

Rác thải nhựa đối với sức khỏe của con người

Một số chất dẻo nguy hại đối với con người như PVC hoặc BPA và chất phụ gia làm rối loạn nội tiết tố. Các nhà nghiên cứu cũng tìm thấy vi nhựa trong thực phẩm như cá, sò, muối biển. Điều đáng buồn hơn là các hạt vi nhựa đã được phát hiện trong nước ngọt mà chúng ta sử dụng để uống. 

Vì thế, con người có thể mắc phải các bệnh về tim mạch, căng thẳng sinh học do tiêu thụ hải sản trong thời gian dài.

Rác thải nhựa gây hại đối với động vật biển như thế nào?

Gần 700 loại động vật có nguy cơ tuyệt chủng được biết đến là từ nhựa, ống hút, chai nhựa, rác thải nhựa trên biển. Hải cẩu, cá voi đã ăn các mảnh nhựa đọng lại dưới đáy đại dương, các mảnh nhỏ này đi qua đường tiêu hóa và giảm cảm giác thèm ăn khiến chúng bị chết vì đói. 

Các biện pháp giảm thiểu rác thải nhựa cần được thực thi

Ô nhiễm rác thải nhựa là vấn đề của toàn thế giới, vì thế chi phí xử lý sẽ rất cao. Giải pháp hàng đầu cho tình trạng ô nhiễm nhựa là:

• Nói không với rác thải nhựa và hạn chế sử dụng đồ nhựa nhiều nhất có thể
• Bỏ rác đúng quy định và phân loại rác đúng cách bằng việc sử dụng thùng rác
• Áp dụng các khoản phạt cho việc xả rác bừa bãi
• Tiết kiệm năng lượng, tắt tivi, đèn khi không sử dụng
• Sử dụng năng lượng tự nhiên như mặt, trời, gió để giảm năng lượng sử dụng
• Giảm phát khí nhà kính, góp vào biến đổi khí hậu
• Tái chế rác thải thành các vật dụng hữu ích
• Xử lý rác thải bằng cách đưa đến bãi lò đốt hoặc chôn lấp

Mặc dù chúng ta không thể loại bỏ nhựa khỏi môi trường một cách triệt để, nhưng có nhiều cách để giảm thiểu rác thải nhựa mà chúng ta sử dụng hằng ngày. Mong rằng bài viết có thể mang đến cho bạn đọc nhiều thông tin hữu ích. Cảm ơn bạn đã quan tâm theo dõi bài viết. 

Bạn có thể tham khảo: 7 Điều cần biết về tái chế rác thải nhựa