Chất thải sinh hoạt là gì? Phân loại rác sinh hoạt và cách xử lý rác hiệu quả

Chất thải sinh hoạt hay rác thải sinh hoạt bao gồm mọi thứ mà con người không sử dụng tới nữa, có ý định loại bỏ hoặc vứt đi. Đây là một trong những vấn đề đặc biệt được quan tâm, có sự ảnh hưởng đối với chất lượng cuộc sống và sức khỏe của con người. Vì thế chúng ta cần tìm hiểu kỹ về sức khỏe của con người và có phương án xử lý rác thải hiệu quả.

Khái niệm về rác thải sinh hoạt

Trước khi tìm hiểu khái niệm rác thải sinh hoạt, bạn cần hiểu về khái niệm rác thải là gì? Rác thải là tất cả các loại phế liệu sau khi sử dụng thải ra ngoài môi trường. Rác thải được phân thành các loại như rác nông nghiệp, rác sinh hoạt,… 

Các chất thải sinh hoạt là chất rắn bị loại trong quá trình sống, sinh hoạt của động vật. Rác thải phát sinh từ hộ gia đình, khu bệnh viện, khu xử lý chất thải,… Rác sinh hoạt do con người thải ra trong đời sống như túi nilon, thức ăn thừa, vỏ trái cây, đồ vật hư hỏng không còn giá trị sử dụng.

Hậu quả của rác thải sinh hoạt tràn ra môi trường

Gây ra nhiều bệnh tật: Bãi rác là nơi trú ngụ của nhiều vi khuẩn gây bệnh truyền nhiễm. Chúng có thể truyền qua một số côn trùng và động vật ở bãi rác. Khí thải, nước thải gây ra các bệnh về đường hô hấp, phế quản và da

• Ảnh hưởng đến sự đa dạng sinh học: Chất thải ảnh hưởng đến thiên nhiên, nhiều sinh vật chết sau khi ăn phải rác thải rắn hoặc thân bị vướng vào rác thải. Ngoài ra, đất, nước chứa rác thải sẽ bị nhiễm nhiều chất độc khiến sinh vật, cây cối khó phát triển và sinh trưởng.
• Ảnh hưởng đến cảnh quan: Bãi rác làm ảnh hưởng đến cảnh quan và bốc mùi khó chịu, hôi thối.
• Tác hại của rác thải sinh hoạt đó là gây ô nhiễm môi trường không khí, đất, nước.

Hiện nay, rác chưa được phân loại tại nguồn, hệ thống thu gom rác còn thiếu, xe gom rác mới trang bị ở khu đô thị, khu dân cư, còn vùng sâu vùng xa thì rác không được thu gom mà bị vứt thành các bãi rác ven đường, việc xử lý rác hiện nay chủ yếu là chôn lấp và đốt gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sống.

Rác thải sinh hoạt có những loại nào?

Để có thể tách rác thành từng loại khác nhau, vận chuyển dễ dàng, giảm lượng rác cần xử lý, tăng lượng rác có thể tái chế chúng ta cần phân loại rác sinh hoạt. Theo quy định môi trường, rác thải sinh hoạt có thể phân thành 3 loại chính như sau:

Rác hữu cơ

Là loại rác dễ bị phân hủy và có thể tái chế để đưa vào sử dụng chăm bón và làm thức ăn cho động vật. Các loại lá cây, hoa, cỏ không được con người sử dụng sẽ trở thành rác trong môi trường. Nó có nguồn gốc từ các loại thực phẩm sau khi lấy phần chế biến thức ăn cho con người hoặc các loại thực phẩm thừa, hư hỏng không thể sử dụng.

Rác tái chế

Loại rác khó phân hủy nhưng có thể đưa vào tái chế để sử dụng nhằm phục vụ cho con người. Ví dụ các loại giấy thải, chai/lọ/hộp/vỏ lon thực phẩm bỏ đi,…

Rác vô cơ

Là những loại rác không thể sử dụng nữa và cũng không tái chế được, chỉ có thể đem đi xử lý bằng cách mang đến các khu chôn lấp rác. Bắt nguồn từ công trình công nghiệp không thể sử dụng hoặc qua sử dụng và bị bỏ đi. dồm bao bì dùng để bọc ngoài hộp/chai thực phẩm, túi nilon, hộp chứa, bịch đựng bỏ đi sau khi con người sử dụng để đựng thực phẩm. 

Phương pháp áp dụng để thu gom rác thải sinh hoạt

Để giảm thiểu lượng rác thải ra môi trường, tiết kiệm kinh phí vận chuyển, thu gom và xử lý rác. Chúng ta cần có các phương pháp xử lý rác thải hiệu quả để cải thiện môi trường, mang lại hiệu quả kinh tế cho đất nước và xã hội. Thu gom rác hữu cơ dễ phân hủy: Được thu gom vào 1 thùng, làm thùng ủ rác hữu cơ tại gia hoặc sản xuất phân compost tại nhà máy tập trung.

Thu gom rác vô cơ khó phân hủy

Các chất thải sinh hoạt hữu cơ dễ phân hủy không thể tái chế sẽ được thu gom bằng thùng rác riêng biệt. Sau đó mang đến bãi tập kết chung và từ điểm tập kết chung, dùng xe chuyên dụng vận chuyển đến khu chôn lấp hoặc đốt

• Chất thải tái chế sẽ được đựng riêng trong thùng tái chế hoặc túi thu gom, túi vải sau đó mang đi cân để xác định khối lượng tái chế.

Bài tiếp theo: Nghị luận về rác thải nhựa gây ô nhiễm môi trường

Các phương pháp để xử lý rác thải sinh hoạt

Trong tình trạng ô nhiễm môi trường bởi lượng rác thải sinh hoạt tăng nhanh thì việc xử lý sạch nguồn rác thải là vấn đề cấp bách hiện nay. Dưới đây là biện pháp xử lý rác thải phổ biến nhất hiện nay

• Thu gom rác thải vào bãi được quy hoạch rồi mang đi xử lý
• Đây là phương pháp khá truyền thống, tiêu hủy được lượng lớn rác thải. Rác sinh hoạt từ mọi nhà được thu gom mang đến bãi rác để xử lý. Hiện nay, nước ta có khá nhiều bãi chứa và xử lý rác sinh hoạt

Phương pháp chôn lấp hợp vệ sinh

Phương pháp nên được ứng dụng trong điều kiện thực tế tại Việt Nam hiện nay

Rác thải sẽ được chôn lấp thành từng lớp, được đầm nén để giảm thể tích, sau mỗi lớp được phủ lớp đất trung gian hạn chế mùi hôi và côn trùng

Bãi chôn lấp rác thải hợp vệ sinh cần có đầy đủ hạng mục theo TCVN 261 – 2001 như: Hệ thống thu nước rỉ rác, xử lý nước rỉ rác, hệ thống đường giao thông, hệ thống thu khí, cây xanh cách ly, nhà điều hành.

Sử dụng hóa chất để xử lý rác

Hiện nay, thị trường có một số chế phẩm hóa chất có thể khử được mùi hôi rác thải. Một số hóa chất có thể kể đến BioStreme 9442F, hóa chất xử lý mùi hôi nước thải, bãi rác ô nhiễm GEM – K, sản phẩm hóa chất EM WAT-1, hóa chất khử mùi Clean Air,.. 

Tiến hành sử dụng bình phun hóa chất lên bãi rác là có thể tiêu hủy được mùi hôi từ bãi rác. Tuy vậy, đôi khi sử dụng loại chất này có thể gây hại trực tiếp đến sức khỏe con người. Vì vậy, biện pháp xử lý rác thải sinh hoạt này cũng chưa triệt để hoàn toàn.

Phân Loại – Tái Chế – Chế biến rác thành phân Compost

Công nghệ liên hoàn được ứng dụng ở nhiều khu vực tại Việt Nam. Tùy vào đặc tính của chất thải mà có thể sử dụng một hoặc nhiều phương pháp khác nhau. Khâu sản xuất phân Compost có thể ứng dụng quy mô tập trung hoặc quy mô hộ gia đình. 

Trên đây là những thông tin về chất thải sinh hoạt, hy vọng bài viết có thể mang đến cho bạn nhiều kiến thức hữu ích để áp dụng cho việc xử lý rác thải. Rác thải gia tăng là vấn đề đáng báo động hiện nay, chúng ta cần có phương án thu gom và xử lý để tạo ra một không gian sống trong lành, sạch sẽ.