Văn Hóa Đọc Sách Của Giới Trẻ Hiện Nay, Kế Hoạch Phát Triển Văn Hóa Đọc

Ngày nay đọc sách không chỉ dừng lại nhu cầu của mỗi người mà nó còn mang đến những ý nghĩa sâu sắc trong hình thành đạo đức tính cách và phát triển của mỗi chúng ta. Vì thế ta cần duy trì thói quen đọc sách mỗi ngày để ngày càng nâng cao về phẩm chất và trí tuệ. Tuy nhiên sự phát triển của khoa học công nghệ đã dẫn đến tình trạng văn hóa đọc sách của giới trẻ hiện nay có xu hướng bị mai một. Cùng tìm hiểu về lợi ích của việc đọc sách và cần làm gì để hình thành thói quen đọc sách qua bài viết dưới đây.

Văn hóa đọc sách là gì?

Trong cuộc sống sách được ví như tấm bản đồ dẫn ta đến với con đường thành công. Với những ai mê sách thì sách cũng là người bạn tâm giao cùng chúng ta chia sẻ niềm vui và nỗi buồn sâu kín. Đọc sách từ lâu đã là nhu cầu rất cần thiết của xã hội loài người trên thế giới.

Văn hóa đọc là cách ứng xử, chuẩn mực đọc và giá trị đọc của mỗi cá nhân, cộng đồng và xã hội. Các yếu tố cấu thành văn hóa đọc chính là sở thích đọc, kỹ năng đọc và duy trì thói quen đọc sách. 

Để phát triển văn hóa đọc cần biết cách tuyên truyền và nêu lên được tầm quan trọng của việc đọc sách đến cộng động xã hội, đặc biệt là lớp trẻ. Trọng tâm và mục đích cuối của phát triển văn hóa đọc đó là phát triển ứng xử, giá trị và chuẩn mực đọc lành mạnh của mỗi thành viên trong xã hội. 

Văn hóa đọc sách của giới trẻ hiện nay

Sự bùng nổ mạnh mẽ của công nghệ thông tin đã có những tác động không hề nhỏ với giới trẻ, nhất là văn hóa đọc. Thói quen truy cập mạng ngày càng phổ biến, điều này khiến giới trẻ không còn thường xuyên đọc sách. Theo một khảo sát, Việt Nam chỉ có 30% số người đọc sách thường xuyên, 26% không đọc sách và 44% thỉnh thoảng đọc sách.

Trong một cuộc khảo sát với sinh viên tại TP.HCM, có 47,26% sinh viên nhận thức được tầm quan trọng của sách, 26,37% nghĩ rằng việc đọc sách là cần thiết, 25,15% cho rằng đọc sách là bình thường, có hay không cũng được và 1,22% nghĩ việc đọc sách là không thực sự cần thiết.  

Một số bộ phận giới trẻ thay vì chọn cách đọc sách thì tìm đến những trò vô bổ làm cho văn hóa đọc sách của giới trẻ bị bỏ quên và được xem là mối lo ngại của gia đình và xã hội. Nguyên nhân cũng có thể: bạn chưa chọn được loại sách phù hợp với bản thân, không có kế hoạch và phương pháp đọc sách đúng, dễ trì hoãn và bỏ cuộc.

Lợi ích của việc đọc sách đối với giới trẻ

Đọc sách mang đến những lợi ích bất ngờ mà có thể bạn chưa biết. Đọc sách đúng cách giúp não bộ phát triển tốt hơn, hạn chế lão hóa và giảm khả năng mất trí nhớ. Ngoài ra, đọc sách cũng giúp con người nâng cao hiểu biết, gia tăng vốn từ, khả năng tư duy và nhìn nhận vấn đề. Cụ thể:

• Sách là nguồn tri thức vô hạn, chúng ta có thể tìm hiểu thêm về văn hóa – chính trị, kinh tế – xã hội, lịch sử hoặc đơn giản là giáo dục kỹ năng sống, cách ứng xử,… 
• Trong quá trình đọc, não bộ và các giác quan được đưa về trạng thái tập trung. Vì thế, khả năng phân tích nội dung đẩy mạnh giúp chúng ta suy nghĩ nhanh nhạy và sắc bén hơn.
• Mỗi cuốn sách có những lối biểu đạt riêng, vì thế quá trình đọc sách giúp chúng ta bổ sung vốn từ của mình, học thêm các thuật ngữ mới. Đồng thời mở mang thêm về ngữ pháp, hình thành lối văn riêng và cải thiện kỹ năng viết của mình.
• Khi đọc sách, đặc biệt sách lược sử, thần thoại người đọc cần ghi nhớ các tình tiết về bối cảnh, thời gian, nhân vật,… Điều này giúp nâng cao khả năng ghi nhớ và là lợi ích tuyệt vời của việc đọc sách mang lại.
• Sách tản mạn, truyện danh nhân với lối viết mộc mạc đậm chất thơ sẽ giúp bạn thư thái và cân bằng cảm xúc ngổn ngang, căng thẳng đang gặp phải.
• Một trong những lợi ích của việc đọc sách được nhiều người công nhận là khả năng kích thích tinh thần. Sách truyền cảm hứng vào lúc bạn cần sự tĩnh lặng và giúp bạn có động lực để phấn đấu tiếp hành trình.
• Theo nghiên cứu đăng tải ở tạp chí Social Science và Medicine, đọc sách 30 phút/ngày sẽ giúp nâng cao tuổi thọ 2 – 3 năm. 
• Đọc sách giúp bạn sống chậm lại, nhận thức sâu sắc về các vấn đề đang gặp phải, qua đó suy xét và phán đoán được các tình huống.
• Bạn ít bị ảnh hưởng bởi các trò tiêu khiển độc hại, hạn chế tiếp xúc với máy tính, điện thoại. Qua đó bạn sẽ rèn thói quen lành mạnh, ngủ sớm, dậy sớm, tỉnh táo hơn.

Đọc thêm: Review những cuốn sách hay nên đọc trong đời để thành công nhanh hơn

Bí quyết đọc sách hiệu quả

Như chúng ta đã biết tầm quan trọng của việc đọc sách, tuy nhiên để đọc sách tiếp thu thì không phải là điều đơn giản, dưới đây là cách đọc sách hiệu quả tốt nhất:

Xác định mục tiêu đọc sách

Bạn cần trả lời được các câu hỏi cuốn này bạn đọc trong bao lâu? Bạn cần nắm được nội dung gì khi đọc xong? Bạn cần làm gì để nhớ nội dung sách? 

Cách đặt mục tiêu đọc sách: 

• Phác thảo ý tưởng số lượng sách cần đọc (1 tuần đọc mấy cuốn)
• Tìm những cuốn cần đọc liên quan đến mục tiêu của mình
• Sắp xếp quá trình và thời gian đọc sách

Chuẩn bị sổ ghi chú

Mỗi cuốn sách sẽ có những kiến thức giá trị mà ta cần nhớ, chuẩn bị sổ ghi chú để tới trang nào có nội dung cốt yếu thì bạn hãy ghi ra sổ luôn.

Cách ghi chú hiệu quả:

• Phân loại trang ghi chép khi đọc sách, đặt tên cho trang
• Thu thập thông tin sau khi đọc
• Chắt lọc nội dung, phân loại các nội dung bạn đọc được

Xem mục lục và tìm hiểu tác giả

Bạn nên xem trang đầu và trang cuối để biết thông tin về của tác giả và mục lục cơ bản của cuốn sách. Nhờ đó bạn có thể sơ lược trước về nội dung cuốn sách và lời gửi gắm từ phía tác giả. Xác định các thông tin đọc một cách logic, có hệ thống sẽ tạo được sự hứng thú khi bắt đầu đọc sách.

Tập trung tư tưởng cao độ

Hãy để tâm lý thoải mái, sẵn sàng cho việc đón nhận tri thức mới để tránh những sự xao nhãng và tập trung tối đa cho việc đọc. Cách có sự tập trung khi đọc sách:

• Sử dụng bút hoặc ngón tay chỉ theo dòng chữ khi đọc
• Nghe nhạc không lời nhẹ nhàng, hạn chế tiếng ồn
• Không gian thoải mái, dễ chịu có đủ ánh sáng (đèn vàng, đèn trắng)

Phương pháp đọc sách hiệu quả có kỹ thuật

Để tránh tình trạng buồn ngủ, gật gù khi đọc sách thì bạn nên đọc theo thứ tự trên xuống, trái qua phải, bạn cần chú trọng vào các từ khóa để nắm bắt được vấn đề nhanh chóng.

Thực hành kỹ thuật đọc khoa học:

• Sắp xếp và đảm bảo về không gian, môi trường thuận lợi để đọc sách
• Đọc bằng mắt, tới đoạn nào khó hiểu có thể đọc bằng miệng
• Chuyển động mắt theo hướng khi đọc, đoạn quan trọng thì đọc chậm, đọc kỹ, đoạn không quan trọng thì đọc nhanh, đọc lướt
• Bút, sổ ghi chép nên để bên cạnh, để đến đoạn tóm ý thì ghi lại ngay
• Không nên nằm đọc mà đặt sách tại bàn học, ngồi đúng tư thế, sách để vừa tầm mắt

Tổng hợp kiến thức

• Tổng hợp bằng cách ghi chép và tạo một file trên thiết bị điện tử như Notion, Note
• Ghi chú có hệ thống, mục lục, màu sắc và hình khối tạo sự sinh động
• Vẽ sơ đồ tư duy sẽ giúp bạn dễ nhớ hơn
• Tổng  hợp sau đọc giúp động viên sự chú ý giúp bạn lĩnh hội tài liệu, giảm mệt mỏi.

Thực hành và vận dụng

Cách đọc sách hiệu quả là khi bạn có thể tiếp thu được kiến thức hay ho trong cuốn sách và thực hành nó để đạt được mục tiêu.

Cách thực hành và vận dụng sau đọc sách:

• Tạo blog để chia sẻ những điều học được từ cuốn sách vừa đọc
• Vận dụng các kiến thức sách một cách thực tế
• Chọn lọc từ ngữ thú vị và tình huống trong sách để giao tiếp và thực hành với mọi người.

Duy trì thói quen đọc sách

Cần làm gì để hình thành thói quen đọc sách? Hãy dành ra mỗi ngày một khoảng thời gian cố định cho việc đọc. Điều này không chỉ giúp bạn rèn kỹ năng đọc mà còn giúp tạo thói quen làm chủ tri thức. Hãy chắc chắn dành 30p – 1h mỗi ngày để đọc sách. Tạo thói quen không đọc sách chúng ta sẽ cảm thấy thiếu thốn. Có vậy, việc thư giãn mỗi ngày bằng thói quen đọc sách sẽ được hình thành.

Kế hoạch phát triển văn hóa đọc cộng đồng

Để văn hóa đọc sách của giới trẻ hiện nay cải thiện hơn chúng ta cần có các biện pháp khuyến khích đọc sách và giúp các bạn hình thành thói quen đọc sách lành mạnh bằng cách:

• Nâng cao nhận thức các bạn trong việc phát triển văn hóa đọc: Giúp bạn trẻ nhận ra tác dụng của việc đọc sách trong việc trau dồi kiến thức cho bản thân trên con đường chinh phục ước mơ.
• Chọn ra một thể loại sách yêu thích: Khi đọc cuốn sách bạn yêu thích thì tinh thần sẽ phấn chấn và đam mê hơn. 
• Hình thành thói quen đọc sách: Bằng cách rèn luyện, lên kế hoạch cụ thể, để đọc sách không phải là nhiệm vụ mà là một thói quen.
• Nhà trường cần có các hoạt động về sách để giới thiệu sách hay với độc giả đặc biệt là học sinh, sinh viên và giới trẻ.

Thực tế, văn hóa đọc sách của giới trẻ hiện nay đang dần bị ảnh hưởng bởi các phương tiện internet. Tuy nhiên, việc đọc sách có ý nghĩa rất lớn đối với cuộc sống và sự phát triển của mỗi cá nhân. Tại sao chúng ta không dành thời gian cho việc đọc để sở hữu nhiều kiến thức đắt giá. Hy vọng bài viết có thể góp phần lan tỏa tinh thần yêu sách đến bạn đọc. Chúc bạn thành công với mục tiêu của mình!